Ο Τίτος υπήρξε από τους πιο στενούς συνεργάτες του Αποστόλου Παύλου, και πολύ καλός του φίλος (Β’ Κορ. 2,13. 7,6. 8,23). Ήταν Έλληνας στην καταγωγή (Γαλ. 2,3), πιθανόν από την Αντιόχεια, και πολύ μορφωμένος.
Ο Τίτος ποτέ δεν περιτμήθηκε. Πληροφορίες για το πρόσωπό του παίρνουμε μόνο από τις επιστολές του Παύλου, ιδιαίτερα από τη Β’ Κορινθίους.
Έγινε Χριστιανός από τον Απόστολο Παύλο (Τίτος 1,4), με τον οποίο και συνεργάστηκε, στην διάδοση του Ευαγγελίου.
Αρχικά τον συναντάμε στην Αντιόχεια, από όπου μαζί με τον Παύλο και το Βαρνάβα, μετέβηκαν στην Ιερουσαλήμ για την Αποστολική Σύνοδο, προκειμένου να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα που είχε δημιουργηθεί, καθώς οι ιουδαΐζοντες Χριστιανοί υποστήριζαν ότι οι Χριστιανοί που προέρχονταν από τους ειδωλολάτρες έπρεπε να τηρούν το Μωσαϊκό Νόμο και να κάνουν περιτομή. Ο Παύλος αρνήθηκε την απαίτηση των ιουδαϊζόντων να υποβληθεί ο Τίτος σε περιτομή (Γαλ. 2,1-3).
Ο Παύλος στην τρίτη περιοδεία του μετά τη Γαλατία (Πράξ. 18,23) και την Έφεσο (Πράξ. 19,1-41), πήγε μέσω της Τρωάδας στη Μακεδονία. Εκεί περίμενε να συναντήσει τον Τίτο (Β’ Κορ. 2,13), ο οποίος είχε ήδη αποσταλεί στην Κόρινθο. Ο Τίτος συναντήθηκε με τον Παύλο στη Μακεδονία (Β’ Κορ. 7,6 και 7,13-15). Από τη Μακεδονία ξαναγύρισε στη Κόρινθο για να συμβουλεύσει την εκεί Εκκλησία, αλλά και να προτρέψει τους πιστούς να προσφέρουν τη βοήθειά τους υπέρ των φτωχών της Ιερουσαλήμ (Β’ Κορ. κεφ. 8).
Μετά την αποστολή του στην Κόρινθο δεν υπάρχουν στοιχεία για τη διακονία του. Τον συναντάμε ξανά, αρκετά αργότερα, στην Κρήτη όπου παρέμεινε και ο Παύλος τον έκανε επίσκοπο του νησιού (Τίτος 1,5). Στην Κρήτη ο Τίτος είχε λαμπρούς συνεργάτες τον Ζηνά τον νομικό και τον περίφημο Απολλώ. Εκεί ο Τίτος έλαβε και την επιστολή του Παύλου, στην οποία τον αποκαλεί “γνήσιο τέκνο” (Τίτος 1,4).
Μέσω της επιστολής αυτής ο Παύλος του αναθέτει μερικές διακονίες που έπρεπε να επιτελέσει εκεί, όπως να συνεχίσει να διορθώνει τις ελλείψεις και να διορίσει πρεσβυτέρους σε κάθε πόλη (Τίτος 1,5). Επίσης του ζητά να αντιμετωπίσει τους ψευδοδιδασκάλους, οι οποίοι πρόβαλαν Ιουδαϊκούς μύθους ως χριστιανική διδασκαλία (Τίτος 1,11-14). Ακόμα του λέει να περιμένει τον Αρτεμά ή τον Τυχικό (Τίτος 3,12) και έπειτα να πάει να τον συναντήσει στη Νικόπολη, όπου ο Παύλος αποφάσισε να μείνει το χειμώνα. Του ζητά να μεριμνήσει για την αναχώρηση του Ζηνά και του Απολλώ από την Κρήτη, και να τους προμηθεύσει τα αναγκαία για το ταξίδι τους, έτσι ώστε να μην τους λείψει τίποτα (Τίτος 3,13).
Αν και δεν αναφέρεται εάν ο Τίτος συνάντησε τον Παύλο στη Νικόπολη, αλλά σύμφωνα με το εδάφιο Β’ Τιμόθεου 4,10, πρέπει να είχε πάει εκεί, καθώς αναφέρεται ότι πήγε στη Δαλματία που βρισκόταν βόρεια και όχι πολύ μακριά από τη Νικόπολη. Ο Τίτος πρέπει να βρισκόταν και στη Ρώμη κατά την δεύτερη φυλάκιση του Παύλου.
Σύμφωνα με μια παράδοση ο Τίτος επέστρεψε από τη Δαλματία στην Κρήτη, όπου και έμεινε μέχρι το τέλος της ζωής του, υπηρετώντας το Ευαγγέλιο. Απεβίωσε ειρηνικά σε ηλικία 94 περίπου χρόνων το 105 μ.Χ..
Ο νομικός Ζηνάς σε χειρόγραφά του αναφέρει τον Τίτο ως επίσκοπο Γόρτυνας, την τότε πρωτεύουσα της Κρήτης. Τα λείψανα του Τίτου μεταφέρθηκαν από τη Γόρτυνα στη Βενετία, στη βασιλική του Αγίου Μάρκου, και από εκεί το 1966 στο Ηράκλειο της Κρήτης, στον ναό του Αγίου Τίτου.
Η Ορθόδοξη εκκλησία τιμάει την μνήμη του στις 25 Αυγούστου.
ἈπολυτίκιονἮχος β’
Τοῦ Παύλου δειχθείς, συνόμιλος Ἀπόστολε, σὺν τούτω ἡμῖν, τὸν λόγον προκατήγγειλας, τῆς ἐνθέου χάριτος, μυστολέκτα Τίτε μακάριε, διὰ τοῦτο βοῶμέν σοι, Μὴ παύσῃ Πρεσβεύων ὑπὲρ πάντων ἡμῶν.
ΕΚ ΤΗΣ ΚΑΙΝΗΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣΗ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΤΙΤΟN ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΤΟΥ ΑΠ. ΠΑΥΛΟΥ
Κεφάλαιον 11 Παῦλος, δοῦλος Θεοῦ, ἀπόστολος δὲ Ἰησοῦ Χριστοῦ κατὰ πίστιν ἐκλεκτῶν Θεοῦ καὶ ἐπίγνωσιν ἀληθείας τῆς κατ’ εὐσέβειαν 2 ἐπ’ ἐλπίδι ζωῆς αἰωνίου, ἣν ἐπηγγείλατο ὁ ἀψευδὴς Θεὸς πρὸ χρόνων αἰωνίων, 3 ἐφανέρωσε δὲ καιροῖς ἰδίοις τὸν λόγον αὐτοῦ ἐν κηρύγματι ὃ ἐπιστεύθην ἐγὼ κατ’ ἐπιταγὴν τοῦ σωτῆρος ἡμῶν Θεοῦ, 4 Τίτῳ γνησίῳ τέκνῳ κατὰ κοινὴν πίστιν· χάρις, ἔλεος, εἰρήνη ἀπὸ Θεοῦ πατρὸς καὶ Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ τοῦ σωτῆρος ἡμῶν. 5 Τούτου χάριν κατέλιπόν σε ἐν Κρήτῃ, ἵνα τὰ λείποντα ἐπιδιορθώσῃ, καὶ καταστήσῃς κατὰ πόλιν πρεσβυτέρους, ὡς ἐγώ σοι διεταξάμην, 6 εἴ τίς ἐστιν ἀνέγκλητος, μιᾶς γυναικὸς ἀνήρ, τέκνα ἔχων πιστά, μὴ ἐν κατηγορίᾳ ἀσωτίας ἢ ἀνυπότακτα. 7 δεῖ γὰρ τὸν ἐπίσκοπον ἀνέγκλητον εἶναι ὡς Θεοῦ οἰκονόμον, μὴ αὐθάδη, μὴ ὀργίλον, μὴ πάροινον, μὴ πλήκτην, μὴ αἰσχροκερδῆ, 8 ἀλλὰ φιλόξενον, φιλάγαθον, σώφρονα, δίκαιον, ὅσιον, ἐγκρατῆ, 9 ἀντεχόμενον τοῦ κατὰ τὴν διδαχὴν πιστοῦ λόγου, ἵνα δυνατὸς ᾖ καὶ παρακαλεῖν ἐν τῇ διδασκαλίᾳ τῇ ὑγιαινούσῃ καὶ τοὺς ἀντιλέγοντας ἐλέγχειν. 10 Εἰσὶ γὰρ πολλοὶ καὶ ἀνυπότακτοι, ματαιολόγοι καὶ φρεναπάται, μάλιστα οἱ ἐκ περιτομῆς, 11 οὓς δεῖ ἐπιστομίζειν, οἵτινες ὅλους οἴκους ἀνατρέπουσι διδάσκοντες ἃ μὴ δεῖ αἰσχροῦ κέρδους χάριν. 12 εἶπέ τις ἐξ αὐτῶν ἴδιος αὐτῶν προφήτης· Κρῆτες ἀεὶ ψεῦσται, κακὰ θηρία, γαστέρες ἀργαί. 13 ἡ μαρτυρία αὕτη ἐστὶν ἀληθής. δι’ ἣν αἰτίαν ἔλεγχε αὐτοὺς ἀποτόμως, ἵνα ὑγιαίνωσιν ἐν τῇ πίστει, 14 μὴ προσέχοντες ἰουδαϊκοῖς μύθοις καὶ ἐντολαῖς ἀνθρώπων ἀποστρεφομένων τὴν ἀλήθειαν. 15 πάντα μὲν καθαρὰ τοῖς καθαροῖς· τοῖς δὲ μεμιαμμένοις καὶ ἀπίστοις οὐδὲν καθαρόν, ἀλλὰ μεμίανται αὐτῶν καὶ ὁ νοῦς καὶ ἡ συνείδησις. 16 Θεὸν ὁμολογοῦσιν εἰδέναι, τοῖς δὲ ἔργοις ἀρνοῦνται, βδελυκτοὶ ὄντες καὶ ἀπειθεῖς καὶ πρὸς πᾶν ἔργον ἀγαθὸν ἀδόκιμοι.Κεφάλαιον 2 1 Σὺ δὲ λάλει ἃ πρέπει τῇ ὑγιαινούσῃ διδασκαλίᾳ. 2 Πρεσβύτας νηφαλίους εἶναι, σεμνούς, σώφρονας, ὑγιαίνοντας τῇ πίστει, τῇ ἀγάπῃ, τῇ ὑπομονῇ. 3 Πρεσβύτιδας ὡσαύτως ἐν καταστήματι ἱεροπρεπεῖς, μὴ διαβόλους, μὴ οἴνῳ πολλῷ δεδουλωμένας, καλοδιδασκάλους, 4 ἵνα σωφρονίζωσι τὰς νέας φιλάνδρους εἶναι, φιλοτέκνους, 5 σώφρονας, ἁγνάς, οἰκουρούς, ἀγαθάς, ὑποτασσομένας τοῖς ἰδίοις ἀνδράσιν, ἵνα μὴ ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ βλασφημῆται. 6 Τοὺς νεωτέρους ὡσαύτως παρακάλει σωφρονεῖν, 7 περὶ πάντα σεαυτὸν παρεχόμενος τύπον καλῶν ἔργων, ἐν τῇ διδασκαλίᾳ, ἀδιαφθορίαν, σεμνότητα, ἀφθαρσίαν, 8 λόγον ὑγιῆ, ἀκατάγνωστον, ἵνα ὁ ἐξ ἐναντίας ἐντραπῇ μηδὲν ἔχων περὶ ἡμῶν λέγειν φαῦλον. 9 Δούλους ἰδίοις δεσπόταις ὑποτάσσεσθαι, ἐν πᾶσιν εὐαρέστους εἶναι, μὴ ἀντιλέγοντας, 10 μὴ νοσφιζομένους, ἀλλὰ πίστιν πᾶσαν ἐνδεικνυμένους ἀγαθήν, ἵνα τὴν διδασκαλίαν τοῦ σωτῆρος ἡμῶν Θεοῦ κοσμῶσιν ἐν πᾶσιν. 11 Ἐπεφάνη γὰρ ἡ χάρις τοῦ Θεοῦ ἡ σωτήριος πᾶσιν ἀνθρώποις, 12 παιδεύουσα ἡμᾶς ἵνα ἀρνησάμενοι τὴν ἀσέβειαν καὶ τὰς κοσμικὰς ἐπιθυμίας σωφρόνως καὶ δικαίως καὶ εὐσεβῶς ζήσωμεν ἐν τῷ νῦν αἰῶνι, 13 προσδεχόμενοι τὴν μακαρίαν ἐλπίδα καὶ ἐπιφάνειαν τῆς δόξης τοῦ μεγάλου Θεοῦ καὶ σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, 14 ὃς ἔδωκεν ἑαυτὸν ὑπὲρ ἡμῶν, ἵνα λυτρώσηται ἡμᾶς ἀπὸ πάσης ἀνομίας καὶ καθαρίσῃ ἑαυτῷ λαὸν περιούσιον, ζηλωτὴν καλῶν ἔργων. 15 Ταῦτα λάλει καὶ παρακάλει καὶ ἔλεγχε μετὰ πάσης ἐπιταγῆς· μηδείς σου περιφρονείτω.Κεφάλαιον 31 Ὑπομίμνησκε αὐτοὺς ἀρχαῖς καὶ ἐξουσίαις ὑποτάσσεσθαι, πειθαρχεῖν, πρὸς πᾶν ἔργον ἀγαθὸν ἑτοίμους εἶναι, 2 μηδένα βλασφημεῖν, ἀμάχους εἶναι, ἐπιεικεῖς, πᾶσαν ἐνδεικνυμένους πρᾳότητα πρὸς πάντας ἀνθρώπους. 3 Ἦμεν γάρ ποτε καὶ ἡμεῖς ἀνόητοι, ἀπειθεῖς, πλανώμενοι, δουλεύοντες ἐπιθυμίαις καὶ ἡδοναῖς ποικίλαις, ἐν κακίᾳ καὶ φθόνῳ διάγοντες, στυγητοί, μισοῦντες ἀλλήλους· 4 ὅτε δὲ ἡ χρηστότης καὶ ἡ φιλανθρωπία ἐπεφάνη τοῦ σωτῆρος ἡμῶν Θεοῦ, 5 οὐκ ἐξ ἔργων τῶν ἐν δικαιοσύνῃ ὧν ἐποιήσαμεν ἡμεῖς, ἀλλὰ κατὰ τὸν αὐτοῦ ἔλεον ἔσωσεν ἡμᾶς διὰ λουτροῦ παλιγγενεσίας καὶ ἀνακαινώσεως Πνεύματος ἁγίου, 6 οὗ ἐξέχεεν ἐφ’ ἡμᾶς πλουσίως διὰ Ἰησοῦ Χριστοῦ τοῦ σωτῆρος ἡμῶν, 7 ἵνα δικαιωθέντες τῇ ἐκείνου χάριτι κληρονόμοι γενώμεθα κατ’ ἐλπίδα ζωῆς αἰωνίου. 8 Πιστὸς ὁ λόγος· καὶ περὶ τούτων βούλομαί σε διαβεβαιοῦσθαι, ἵνα φροντίζωσι καλῶν ἔργων προΐστασθαι οἱ πεπιστευκότες τῷ Θεῷ. ταῦτά ἐστι τὰ καλὰ καὶ ὠφέλιμα τοῖς ἀνθρώποις· 9 μωρὰς δὲ ζητήσεις καὶ γενεαλογίας καὶ ἔρεις καὶ μάχας νομικὰς περιίστασο· εἰσὶ γὰρ ἀνωφελεῖς καὶ μάταιοι. 10 αἱρετικὸν ἄνθρωπον μετὰ μίαν καὶ δευτέραν νουθεσίαν παραιτοῦ, 11 εἰδὼς ὅτι ἐξέστραπται ὁ τοιοῦτος καὶ ἁμαρτάνει ὢν αὐτοκατάκριτος. 12 Ὅταν πέμψω Ἀρτεμᾶν πρός σε ἢ Τυχικόν, σπούδασον ἐλθεῖν πρός με εἰς Νικόπολιν· ἐκεῖ γὰρ κέκρικα παραχειμάσαι. 13 Ζηνᾶν τὸν νομικὸν καὶ Ἀπολλὼ σπουδαίως πρόπεμψον, ἵνα μηδὲν αὐτοῖς λείπῃ. 14 μανθανέτωσαν δὲ καὶ οἱ ἡμέτεροι καλῶν ἔργων προΐστασθαι εἰς τὰς ἀναγκαίας χρείας, ἵνα μὴ ὦσιν ἄκαρποι. 15 Ἀσπάζονταί σε οἱ μετ’ ἐμοῦ πάντες. ἄσπασαι τοὺς φιλοῦντας ἡμᾶς ἐν πίστει. Ἡ χάρις μετὰ πάντων ὑμῶν· ἀμήν.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΙΝΗ ΔΙΑΘΗΚΗ Η ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΤΟΥ ΑΠ. ΠΑΥΛΟΥ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΤΙΤΟ (Σέ νεοελληνική ἀπόδοση)
Κεφάλαιο 11 Ὁ Παῦλος, δοῦλος τοῦ Θεοῦ, ἀπόστολος δὲ τοῦ ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ σύμφωνα μὲ τὴν ὀρθὴ πίστη, τὴν ὁποία ὁ Θεὸς ἀπεκάλυψε στοὺς ἐκλεκτοὺς του, καὶ τὴν πλήρη γνώση τῆς ἀλήθειας, ποὺ ὁδηγεῖ στὴν εὐσέβεια, 2 καὶ μᾶς θεμελιώνει πάνω στήν ἐλπίδα τῆς αἰώνιας ζωῆς τὴν ὁποία ὁ ἀψευδὴς καὶ ἀληθὴς Θεὸς ἔχει ὑποσχεθεῖ πρὸ πολλῶν αἰώνων, 3 τὴν ἐφανέρωσε δὲ σέ καιρούς ποὺ ὁ ἴδιος εἶχε ὁρίσει μὲ τὸν λόγο του, δηλαδὴ μὲ τὸ εὐαγγέλιο, μὲ τὸ εὐαγγελικὸ κήρυγμα, τὸ ὁποῖο κατὰ διαταγὴ τοῦ σωτῆρος μας Θεοῦ εἶναι ἐμπιστευμένο ὡς πολύτιμος θησαυρὸς σέ μένα. 4 Πρός τόν Τίτο, γνήσιο κατὰ τὴν κοινὴ μας πίστη πνευματικό μου τέκνο, εἶθε νὰ εἶναι ἡ χάρη, τὸ ἔλεος, ἡ εἰρήνη ἀπὸ τὸ Θεὸ Πατέρα καὶ τὸν Κύριο ᾿Ιησοῦ Χριστό, τὸν Σωτῆρα μας.5 Ὁ λόγος ἀκριβῶς πού σὲ ἄφησα, στὴν Κρήτη, εἶναι γιὰ νὰ ὀργανώσεις καλύτερα καὶ νά συμπληρώσεις, καὶ νὰ ἐγκαταστήσεις σέ κάθε πόλη πρεσβυτέρους, ὅπως ἐγὼ σὲ διέταξα. 6 Καὶ προκειμένου νὰ ἐκλέξεις πρεσβύτερο, θὰ ἐξετάζεις πρῶτον, ἐὰν κανεὶς εἶναι ἀνεπίληπτος καὶ ἀκατηγόρητος, σύζυγος μιᾶς γυναίκας εἰς ἑνὸς γάμου κοινωνία, ἐὰν ἔχει παιδιά πιστὰ, τὰ ὁποῖα δὲν κατηγοροῦνται ὡς ἄσωτα ἢ ἀνυπότακτα. 7 Διότι πρέπει ὁ ἐπίσκοπος, ὑπὸ τὴν ἰδιότητά του ὡς ἐπιστάτη ἐκ μέρους τοῦ Θεοῦ, νὰ εἶναι ἄμεμπτος καὶ ἀκατηγόρητος, ὄχι αὐθάδης οὔτε εὐερέθιστος καὶ ὀργίλος, νὰ μὴ εἶναι μέθυσος, νὰ μὴ χειροδικεῖ, νὰ μὴ ἐπιδιώκει παράνομα καὶ αἰσχρὰ κέρδη. 8 ᾿Αλλὰ νὰ εἶναι φιλόξενος, φιλάγαθος, συνετὸς καὶ φρόνιμος, δίκαιος, εὐλαβὴς καὶ σεμνός, ἐγκρατής, 9 νὰ μένει προσηλωμένος στὸν ἀξιόπιστο λόγο, τὸν σύμφωνο μὲ τὴν διδαχὴ τοῦ Κυρίου καὶ τῶν ᾿Αποστόλων, γιὰ νὰ εἶναι ἔτσι ἱκανὸς καὶ δυνατὸς νὰ νουθετεῖ, νὰ προτρέπει σύμφωνα μὲ τὴν ὀρθὴ καὶ ἁγία διδασκαλία, ἀκόμη δὲ καὶ νὰ ἀποστομώνει τοὺς ἀντιλέγοντας, ἀποδεικνύων ἀνυπόστατα τὰ λόγια των. 10 Γιατί ὑπάρχουν πολλοὶ ποὺ προέρχονται ἀπὸ τοὺς ᾿Ιουδαίους πού εἶναι ἀνυπότακτοι καί διδάσκουν ψεύτικα καὶ ἐπιβλαβῆ πράγματα, ἀξαπατώντας τούς ἀνθρώπους. 11 Αὐτοὺς πρέπει κανείς νὰ τοὺς ἀποστομώνει. Αὐτοὶ εἶναι ἐκεῖνοι ποὺ ἀναστατώνουν ὁλόκληρες οἰκογενείας, διδάσκοντας πράγματα ποὺ δὲν πρέπει, χάρη τοῦ αἰσχροῦ κέρδους, ὡς ἱεροκάπηλοι. 12 Εἶπε δὲ κάποιος δικὸς τους ἀπὸ αὐτοὺς τοὺς Κρητικούς, ποὺ τὸν θεωροῦν ὡς προφήτη· «οἱ Κρῆτες εἶναι πάντοτε ψεῦστες, κακὰ καὶ ἁνήμερα θηρία, ἀχόρταστες κοιλιές». 13 ῾Η μαρτυρία αὐτή εἶναι ἀληθινή. Γιὰ τοῦτο ἔλεγχέ τους ἔντονα καὶ ἀπότομα, γιὰ νὰ κατορθώσουν ἔτσι νὰ κρατήσουν ἀνόθευτη καὶ ὑγιῆ τὴν πίστη, 14 χωρὶς νὰ δίδουν καμμία προσοχὴ σέ ἰουδαϊκοὺς μύθους καὶ σέ ἐντολές ἀνθρώπων, ποὺ ἀποστρέφονται τὴν ἀλήθεια. 15 Νὰ μὴ λαμβάνουν ὑπ’ ὄψη τους ὅσα περὶ καθαρῶν καὶ ἀκαθάρτων φαγητῶν διδάσκουν οἱ ψευδάδελφοι ᾿Ιουδαῖοι. Γιατί εἰς μὲν τοὺς καθαροὺς κατὰ τὴν καρδιά εἶναι ὅλα καθαρά· εἰς δὲ τοὺς μολυσμένους ἀπὸ τὴν ἁμαρτία καὶ ἀπίστους τίποτε δὲν εἶναι καθαρό, ἀλλὰ ἔχει μολυνθεῖ ὁ νοῦς τους καὶ ἡ συνείδησή τους. 16 ῾Ομολογοῦν μὲ τὰ λόγια, ὅτι γνωρίζουν τὸν Θεό, μὲ τὰ ἔργα τους ὅμως τὸν ἀρνοῦνται. Εἶναι δὲ ἔτσι βδελυροὶ καὶ ἀποτρόπαιοι καὶ ἀπειθεῖς καὶ γιὰ κάθε καλὸ ἔργο ἀνίκανοι καὶ ἀνάξιοι.Κεφάλαιο 21 Ἐσύ ὅμως δίδασκε ἐκεῖνα ποὺ πρέπει καὶ ταιριάζουν στήν ὀρθὴ καὶ σωστή διδασκαλία. 2 Διδάσκε τοὺς γέροντες νὰ εἶναι προσεκτικοὶ καὶ ἄγρυπνοι, σεμνοί, φρόνιμοι καὶ συνετοί, ὑγιεῖς καὶ ρωμαλέοι στὴν ὀρθὴ πίστη, στὴν ἀγάπη, στὴν ὑπομονή. 3 ᾿Επίσης τίς ἡλικιωμένες γυναῖκες νὰ εἶναι στὴν ἐμφάνιση καὶ ἐνδυμασία ἱεροπρεπεῖς,· νὰ μὴ παρασύρονται σέ διαβολές καὶ συκοφαντίες, νὰ μὴν εἶναι ὑποδουλωμένες στό κρασί, νὰ διδάσκουν τὰ καλὰ καὶ ἀληθινά, 4 γιὰ νὰ νουθετοῦν καὶ σωφρονίζουν τίς νέες, ὥστε αὐτές νὰ ἀγαποῦν τοὺς ἄνδρες τους καί τὰ παιδιά τους, 5 νὰ εἶναι ἁγνές, νά ἔχουν σωφροσύνη, νά φροντίζουν γιὰ τὰ σπίτια τους, ἀγαθές, νά θὰ ὑποτάσσονται στοὺς ἄνδρες τους, γιά νὰ μὴ βλασφημεῖται ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ. 6 ᾿Επίσης τοὺς νεώτερους νὰ τοὺς προτρέπεις νὰ εἶναι σώφρονες, 7 καί ἐσύ νά συμπεριφέρεσαι ἔτσι ὥστε σέ ὅλα νά εἶσαι παράδειγμα καλῶν ἔργων καὶ ἡ διδασκαλία σου νὰ εἶναι ἀνώθευτη, ἁγνὴ καὶ καθαρή. 8 Νὰ εἶναι ὁ λόγος ὑγιὴς καὶ ἀπαλλαγμένος ἀπὸ τὴν ἀσθένεια τῆς αἱρέσεως, ἄμεμπτος καὶ ἀκατάκριτος, ὥστε καὶ ὁ πολέμιος νὰ ἐντραπεῖ, μὴ ἔχων κανένα κακὸ νὰ πεῖ σέ βάρος μας. 9 Πρότρεπε τοὺς δούλους νὰ ὑποτάσσονται στοὺς κυρίους τους, νὰ εἶναι πρὸς αὐτοὺς εὐάρεστοι σέ ὅλα, νὰ μὴ ἀντιλέγουν, 10 νὰ μὴ κλέβουν, ἀλλὰ νὰ δείχνουν ὅτι εἶναι ἄξιοι ἐμπιστοσύνης, ὥστε μέ ὅτι κάνουν νά τιμοῦν τὴ διδασκαλία τοῦ Θεοῦ, τοῦ σωτῆρα μας.11 Γιατί φανερώθηκε πλέον ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ γιά νά σώσει ὅλους τοὺς ἀνθρώπους. 12 Αὐτή μᾶς καθοδηγεῖ νὰ ἀρνηθοῦμε τὴν ἀσέβεια καὶ τίς κοσμικές ἐπιθυμίες καὶ νὰ ζήσουμε μέ σωφροσύνη, μὲ δικαιοσύνη καὶ μέ εὐσέβεια στόν παρόντα αἰῶνα, 13 περιμένοντες τὴν μακαριότητα, ποὺ ἐλπίζουμε, τὴ φανέρωση τῆς δόξας τοῦ μεγάλου Θεοῦ καὶ Σωτῆρα μας ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ, 14 ὁ ὁποῖος παρέδωκε τὸν εὐατὸ του γιά μᾶς, γιὰ νὰ μᾶς λυτρώσει ἀπὸ κάθε ἀνομία, νὰ μᾶς καθαρίσει, ὥστε νὰ μᾶς κάνει ἕνα λαό πού νά ἀνήκει μόνο σ᾽ αὐτόν καί νά καταγίνεται μέ ζῆλο στα καλὰ ἔργα. 15 Αὐτὰ λέγε καὶ πρότρεπε καὶ ἔλεγχε μὲ κάθε ἐπιταγή. Κανεὶς ἂς μὴ σὲ περιφρονεῖ.Κεφάλαιο 31 ῾Υπενθύμιζε σέ αὐτοὺς νὰ ὑποτάσσονται στις ἀρχές καὶ τίς ἐξουσίες, νὰ πειθαρχοῦν καὶ νὰ εἶναι ἕτοιμοι γιὰ κάθε καλὸ ἔργο. 2 Νὰ μὴ κακολογοῦν κανένα· νὰ εἶναι εἰρηνικοί καὶ ἀνεξίκακοι, ἐπιεικεῖς καὶ νὰ δείχνουν σέ κάθε περίσταση πραότητα πρὸς ὅλους τοὺς ἀνθρώπους. 3 Γιατί καί μεῖς ἤμασταν κάποτε ἄμυαλοι, ἀπειθεῖς, πλανημένοι, ὑποδουλομένοι σέ κάθε λογῆς ἐπιθυμίες καί ἡδονές ζούσαμε μέσα στήν κακία καί τό φθόνο, ἤμασταν μισητοὶ καί μισούσαμε ὁ ἔνας τὸν ἄλλο. 4 ῞Οταν ὅμως φανερώθηκε ἡ ἀγαθότητα καὶ ἡ ἀγάπη τοῦ σωτῆρος μας Θεοῦ στούς ἀνθρώπους, 5 μᾶς ἔσωσε ὄχι ἀπὸ τὰ ἔργα τῆς δικαιοσύνης ποὺ τάχα ἐκάναμε ἐμεῖς, ἀλλὰ γιατί μᾶς σπαλχνίστηκε, μᾶς ἔσωσε μέ τό βάπτισμα τῆς ἀναγέννησης καὶ τῆς ἀνανέωσης ποὺ χαρίζει τὸ ῞Αγιο Πνεῦμα, 6 τὸ ὁποῖο ὁ Θεὸς ἔχυσε καὶ ἔδωσε σέ μᾶς πλουσίως διὰ τοῦ ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ, τοῦ Σωτῆρα μας. 7 Καὶ τοῦτο, γιὰ νὰ δικαιωθοῦμε μὲ τὴ δκή του χάρη καὶ νὰ γίνουμε κληρονόμοι τῆς αἰώνιας ζωῆς, πού προσδοκοῦμε. 8 Αὐτὸς δὲ ὁ λόγος, πού σοῦ γράφω, εἶναι κατὰ πάντα ἀληθινὸς καὶ ἀξιόπιστος. Καὶ περὶ αὐτῶν τῶν μεγάλων ἀληθειῶν θέλω νὰ διαβεβαιώνεις καὶ νὰ πείθεις τοὺς Χριστιανούς, γιὰ νὰ φροντίζουν, ὅσοι ἔχουν πιστεύσει στὸν Θεόν, νὰ μὴ μένουν στὴν ἁπλή πίστη, ἀλλὰ νὰ πρωτοστατοῦν μὲ ζῆλο σέ καλὰ ἔργα. Αὐτὰ δέ ποὺ εἶπα παραπάνω εἶναι τὰ καλὰ καὶ τὰ ὠφέλιμα στοὺς ἀνθρώπους. 9 Νὰ ἀποφεύγεις τίς ἀνόητες ἀναζητήσεις σέ γενεαλογικούς καταλόγους, τίς φιλονεικίες καὶ τίς διαμάχες γύρῳ ἀπὸ τίς διατάξεις τοῦ ᾿Ιουδαϊκοῦ νόμου· διότι ὅλα αὐτὰ εἶναι ἀνωφελῆ καὶ μάταια. 10 Αἱρετικὸ ἄνθρωπο, ὁ ὁποῖος ὕστερα ἀπὸ πρώτη καὶ δεύτερη συμβουλὴ μένει μὲ πεῖσμα στὴ πλάνη του, παράτησέ τον. 11 Γνωρίζων, ὅτι αὐτός ἔχει πλέον διαστραφεῖ καὶ ἁμαρτάνει, καταδικάζοντας ἔτσι ὁ ἴδιος τὸν εὐατὸ του. 12 ῞Οταν θά σοῦ στείλω τὸν ᾿Αρτεμᾶ ἢ τὸν Τυχικό, φρόντισε νὰ ἔλθεις νὰ μὲ συναντήσεις στὴ Νικόπολη, διότι ἐκεῖ ἔχω ἀποφασίσει νὰ περάσω τὸ χειμῶνα. 13 Τὸ Ζηνᾶ τὸ νομικὸ καὶ τὸν ᾿Απολλὼ νὰ τοὺς ἐφοδιάσεις μὲ πολλὴ ἐπιμέλεια, ὥστε νὰ μὴ τοὺς λείπει τίποτε στὸ ταξίδι τους. 14 ῍Ας φροντίζουν δὲ καὶ οἱ ἰδικοὶ μας νὰ πρωτοστατοῦν σέ καλὰ ἔργα καὶ μάλιστα στίς ἐπείγουσες ἀνάγκες τῶν ἀδελφῶν, γιὰ νὰ μὴ μένουν ἄκαρποι. 15 Σὲ χαιρετοῦν ὅλοι ὅσοι εἶναι μαζί μου· χαιρέτησε ὅλους ἐκείνους, ποὺ μᾶς ἀγαποῦν διὰ τῆς πίστεως τοῦ Χριστοῦ. ῾Η χάρη τοῦ Θεοῦ, ἂς εἶναι μὲ ὅλους σας. ᾿Αμήν.
Κρητική Αγιολογία 